Zuidplas – In het groen van het middengebied wordt in de komende decennia een nieuw dorp gebouwd met ca 8000 woningen, qua aantal inwoners vergelijkbaar met Nieuwerkerk aan den IJssel. Maar Nieuwerkerk is niet in 10 jaar gebouwd, de kern bestaat al sinds het jaar 1250 en het dorp is sinds de jaren ‘60 langzaam gegroeid naar het voorzieningenniveau dat er nu is.
Normaal worden bestaande dorpskernen of stadswijken uitgebouwd en groeien de voorzieningen langzaam mee, maar hoe zou dat gaan in het toekomstige 5de dorp, dat als het een dorp wil zijn ook in alle eigen voorzieningen moet gaan voorzien. Voorzieningen die een dorp een eigen ‘ziel’ geven. Voor de bereikbaarheid geldt eerst bewegen en dan bouwen, dit om te voorkomen dat nieuwe woongebieden voor veel verkeersopstoppingen gaan zorgen. De N219 en de Middenweg moeten in de toekomst hiervoor in eerste instantie gaan zorgen binnen het gebied van Zuidplas, wat het uiteindelijk effect op de A12, de A20 en het knooppunt van beide wegen bij Gouda zal gaan betekenen is nog onduidelijk.
Maar hoe gaat dat bij de voorzieningen voor de inwoners: Eerst voorzieningen en dan bouwen? En welke en hoeveel dan en in welk tempo? Om de nieuwe bewoners niet een valse start te geven is in het masterplan voorgesteld om te beginnen op een bestaand erf van een monumentale boerderij langs de Middelweg. Hier kan gestart worden met een weidewinkel, een speeltuin een uitspanning, kinderopvang enz. Maar op een gegeven moment zal opgeschaald moeten gaan worden naar basisscholen, winkels voor de dagelijkse boodschappen, zorginstellingen, culturele voorzieningen, kerken, een dorpskroeg, een sporthal en sportvelden, enz.
Nieuwe inwoners van het 5de dorp zullen in de eerste jaren toch gebruik moeten maken van voorzieningen, die al aanwezig zijn in de andere vier dorpen, voordat die ook aanwezig zullen zijn in het 5de dorp. De groei van de voorzieningen is ook afhankelijk van die nieuwe inwoners, welke initiatieven nemen zij, welke sporten gaan zij beoefenen? Komt er een toneelvereniging, zoals TVI in Moordrecht. Wat zullen de leeftrends zijn over 10 jaar en daarna?
Duurzaamheid staat bij de ontwikkeling op een hoog plan, dat betekend dus gasloos, energie neutraal, zonnepanelen op alle daken en voldoende laadpalen, want kun je daar nog wel gaan wonen en niet minstens een ‘elektrische’ auto hebben? Een ding is zeker, de voorzieningen in de vier bestaande dorpen en daarom heen gaan in eerste instantie profiteren van het nieuwe dorp, zoals b.v. de bouwmarkten, de supermarkten, tuincentra enz.
Ondanks het bouwen in landelijk gebied, zal de verstedelijking in Zuidplas de komende decennia toenemen. Het aantal inwoners zal groeien van 40.000 naar ca 60 tot 70.000 inwoners. Er wordt gedacht aan een tweede treinstation bij de gouweknoop en twee bedrijventerreinen worden flink uitgebouwd. Hiermee zullen ook de stedelijke problemen, zoals verkeersdrukte, vermindering leefbaarheid en overlast gaan toenemen.
Het gevaar is ook dat de inwoners (en ondernemers) zich in de overige vier dorpen achtergesteld gaan voelen, als de focus volledig op het nieuwe dorp komt te liggen in de toekomst en wat als er concurrentie komt tussen b.v. culturele en/of sportvoorzieningen. De bouw van het nieuwe dorp wordt dus vooral het vinden van een balans in ‘bestaand en nieuw’ en tussen ‘vraag en aanbod’.
Door Louis Bekker
