Nagedachtenis van verzetsman Arie den Toom

Nieuwerkerk – ‘Zijn moedig offer was veler behoud’Deze tekst staat op het monument ter nagedachtenis van verzetsman Arie den Toom. Hij is door de Duitsers gefusilleerd.

Arie den Toom is geboren in 1906 in Nieuwerkerk aan de IJssel. In 1933 komt hij naar Heijplaat. Hij wordt er gebouwbeheerder van het Feestgebouw Courzand.

Tijdens de oorlog vraagt de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers (de L.O.) hem om het werk voor onderduikers op Heijplaat op zich te nemen. Districtsvergaderingen van de L.O. worden bij Arie den Toom thuis of in Courzand gehouden.

Den Toom gaat ook de illegale verzetsbladen verspreiden en zorgt voor persoonsbewijzen. Eind 1944 wordt hem gevraagd om een militaire organisatie te formeren, waarbij hij de plaatselijke commandant wordt.

Arie den Toom wordt verraden en op 13 maart 1945 wordt hij samen met enkele medewerkers en drie onderduikers opgepakt. Den Toom wordt gevangen gezet op het politiebureau aan het Haagse Veer in Rotterdam.

Op 31 maart 1945 wordt een majoor van de Ordepolitie geliquideerd door het verzet. De man wordt doodgeschoten als hij op zijn motor het politiebureau aan de Hoflaan verlaat. De majoor is een Nederlander die met de Duitsers collaboreert in de jacht op verzetsmensen. Het verzet verwacht geen represailles omdat het slachtoffer geen Duitser is. De majoor is echter ook lid van de SS.

De Duitsers willen toch wraak. Als represaillemaatregel worden op 3 april 20 gevangen zittende verzetsmensen gefusilleerd. Arie den Toom is één van de twintig slachtoffers van deze wraakactie. Dat gebeurt op de plek waar de majoor is doodgeschoten onderaan de helling van de Oostzeedijk ter hoogte van de Hoflaan (foto).

De lichamen van de doodgeschoten verzetsmensen mogen van de Duitsers pas tegen de avond worden weggehaald. Het is een statement naar het verzet.

Arie den Toom wordt op 9 april 1945 op begraafplaats Crooswijk begraven. In zijn geboorteplaats Nieuwerkerk aan den IJssel wordt Den Toom na de bevrijding op 6 augustus 1945 met militaire eer herbegraven.

Op de hoek van de Hoflaan en de Oostzeedijk in Rotterdam is een gedenkteken geplaatst ter nagedachtenis van de mannen die op die plek zijn doodgeschoten. Op Heijplaat is er sinds 1952 de Arie den Toomweg en aan de Courzandseweg is in 1969 een monument onthuld met daarop de tekst:

In Memoriam Arie den Toom, verzetsleider, geb 8 mei 1906, gevallen 3 spril 1945. Zijn moedig offer was veler behoud

Dit is een verhaal uit het OorlogsVerzetsMuseum Rotterdam.

Heeft u lokaal nieuws uit Zuidplas of omgeving?
Mail het ons via redactie@dichtbijhetnieuws.nl