Zuidplas – Het begrip ‘Smart City’ of ‘slimme stad’ wordt vaak in verband gebracht met een grote stad. Maar kan een geheel nieuw te ontwikkelen dorp met ca 20.000 inwoners ook gerealiseerd worden als ‘Smart Village’? Volgens ouderwetse begrippen zijn een aantal huizen, een paar levensmiddelenwinkels, een café en een kerk de basis voor een dorps community, maar huidige en nieuwe leefstijlen en de digitalisering vragen nu en zeker in de toekomst veel meer.
En nieuwe innovatieve technologieën maken dat mogelijk, ook in een dorp. En een ‘slim dorp’ heeft alles met informatietechnologie te maken en met de komst van 5G worden veel slimme toepassingen steeds beter en mogelijk. Sensoren op vele plekken in het dorp en het gedrag van de lokale inwoners via sociale media levert interessante data op. Waarna algoritmes met die data er voor zorgen dat ‘dingen’ automatisch worden aangestuurd op het gebied van mobiliteit, wonen, recreatie enz.
Een ‘slim dorp’ is energie neutraal en kent een eigen energie corporatie, die bestuurd wordt door de inwoners zelf. Er wordt zoveel mogelijk voorzien in de eigen behoefte van elektriciteit en warmte met de laatste innovatieve technologische ontwikkelingen.
Alleen elektrische auto’s en toekomstige nieuwe geheel recyclebare duurzame auto’s rijdend op b.v. waterstof zijn toegestaan in een ‘Smart Village’. Daarnaast is de maatschappij in een ‘Smart Village‘ ingericht op delen (sharing) van vervoersmiddelen, zoals fietsen en auto’s, maar ook huishoudelijke apparatuur en (tuin)gereedschap, mogelijk gemaakt m.b.v. intelligente apps.
In woonwijken zullen centrale thuiskantoren (flexplekken) ingericht zijn om de inwoners op een rustige plek vlakbij hun huis te kunnen werken en de wat duurdere huizen zullen ook naast de slaapkamers een eigen thuiskantoor hebben. Kleinschalige voorzieningen voor kinderopvang zijn dichtbij huis en de informatie technologie zorgt voor veiligheid en directe communicatie tussen de kinderen en hun ouders. Intelligente zelflerende camera systemen in het hele dorp waarschuwen hulpinstanties bij het constateren van afwijkingen.
Een hoge mate van levenskwaliteit (leefbaarheid) is een van de grootse doelen van een ‘Smart Village’. Voorwaarde is dat kleinschaligheid wordt gecombineerd met efficiënte en moderne diensten voor de inwoners. Woningblokken zijn geen verzameling meer van aparte volledig ingerichte huizen, want de moderne leefstijl die zich steeds meer ontwikkelt in de 21ste eeuw kent gezamenlijke serviceteams, 24/7 beveiliging, highspeed internet en kleinschalige sportaccommodaties, lounges, gamerooms, muziekkamers, bioscoopkamers, flexibele studeerkamers en werkplekken, een wasserette, elektrische deelauto’s en fietsen, terrassen, tuinen, groene daken enz.. Ingrediënten, die de huidige problemen in steden helpen voorkomen, zoals eenzaamheid, vervuiling, stress, armoede, delinquentie, gettovorming en die de samenleving van de toekomst bepalen.
In die toekomst wordt ook steeds meer online gewinkeld, en de Retail speelt daarop in met een intelligente dorpslogistiek en de levering van producten naar de inwoners met kleine elektrische vervoersmiddelen. Afval bestaat niet meer in een ‘Smart Village’, alles zal ingericht zijn op hergebruik.
De huidige groene polder zal na het ontstaan van een ‘Smart Village’ weer grotendeels groen zijn, door de vele groene daken en de verticale beplanting van de hogere gebouwen. Door de klimaatverandering krijgen we steeds meer te maken met extreem weer, dat b.v. hoosbuien met zich meebrengt. Weersituaties waar een ‘slim dorp’ dat op zo’n laag punt ligt zeker op berekend moet zijn. Eén mogelijkheid is dat hemelwater wordt opgevangen, gezuiverd en omgezet in drinkwater voor de inwoners.
Maar als dit dorp wordt gerealiseerd, dan zal het scherp gaan afsteken t.o.v. de bestaande vier dorpen en dus zullen ook die dorpen parallel aan het ontstaan van het 5de dorp moeten meegroeien in toekomstige principes van leefbaarheid. Deze vier dorpen en ook de regio komen hierdoor samen met het 5de dorp in een ongekende transitiefase, die de proeftuin van leven in de toekomst kan gaan worden en als voorbeeld kan dienen voor andere dorpen en regio’s in Nederland.
De Europese Commissie sponsort een initiatief in andere Europese landen om plattelandsdorpen te transformeren naar ‘Smart Villages’. Nederland is daarmee (nog niet) actief bezig en het Vijfde Dorp zou het eerste initiatief in Nederland kunnen worden.
Door Louis Bekker
